Amerikanen

Of we 1421 hadden gelezen. Een vriend van hem had hem er opgewezen dat woorden in het Quechua qua vorm en uitspraak heel dicht stonden bij de betekenis ervan. Hij gebruikte er een mooie wetenschappelijke term voor, die ik vergeten ben. Hij had er wat veldonderzoek naar gedaan en kende nu enkele vlotte zinnen en een paar liedjes in het Quechua uit zijn hoofd, maar de theorie van zijn vriend had hij nog niet kunnen bewijzen. En god, wat was de gelijkenis tussen Chinezen en Peruanen/Bolivianen groot! Die jukbenen, gezichtsuitdrukking… of ik dat ook al had gezien?! Ik zei dat ik gelezen had dat onderzoek inderdaad uitgewezen heeft dat de eerste bewoners van de Amerika´s via een tijdelijke ijsbrug over de Beringstraat uit Azië naar hier waren gekomen. “Totaal achterhaald!”, zei hij. “Het waren de Chinezen. Die kwamen gewoon over zee.” “Zoals Thor Heyerdahl heeft proberen te bewijzen?”, probeerde ik nog, maar de gebruinde Californiër met helblauwe, wellicht alcoholische ogen maakte duidelijk dat Thor het over een volk had dat slechts maximaal 5000 jaar geleden per boot het huidige Zuid Amerika bereikte. “De Chinezen waren hier veel eerder!” En hij voegde er nogmaals aan toe dat ik dat boek 1421 moest lezen.

We stonden hooguit 3 minuten naast een ´nuclear engineer’ die nu in Santa Barbara, in de wijk waar Ophra Winfrey en Michael Jackson wonen, werkt als huisschilder. We wachtten in Copacabana op het busje dat ons in de richting van Sorata zou brengen en hem naar La Paz.
Na een bezoek aan Cochabamba en Santa Cruz zou hij teruggaan naar Noord Peru, waar hij een tijdje had ingewoond bij een vrouw met kind en haar moeder in een dorp dat alleen over 25 uur onverharde weg te bereiken was. “Geen toerist te bekennen.” Hij dacht er over om die ‘chick’ te trouwen.
Hij had 6 jaar in Mexico gewoond en het in de ‘70ies’ een jaar in India voor US$100 uitgehouden en nu had de ´nuclear engineer´ uitgerekend dat hij voor 33 cent per dag in Noord Peru in leven kon blijven. “Eens per maand koop je een zak bonen en rijst…" En dan heb je inderdaad maar weinig klanten [allemaal miljonairs] in Santa Barbara nodig om een groot deel van het jaar bij je ´chick´ te kunnen zijn.
Hij had het eigenlijk al 30 jaar geleden gehad met Amerika en vooral met Amerikanen. Die laatste klant van hem [Hij moest de buitenkant van zijn huis schilderen en deed dat voor de helft van het geld dat anderen ervoor vroegen. Nu reisde hij enkele maanden van de US$5000 die hij daarmee in een maand verdiend had.] woonde in een kast van een huis, stikte van het geld, was alcoholist en keek de hele dag tv. Hij liet dagelijks pizza´s bezorgen op een vast tijdstip en als de ´nuclear engineer´ ´s ochtends arriveerde moest hij zich een weg banen door lege pizzadozen voor hij aan zijn klus kon beginnen. Soms lagen er nog onaangeroerde pizzadozen tussen. “Disgusting!” Dit wás Amerika, zei hij.
In het busje ontpopte hij zich als een Michael Moore in het kwadraat. Of we wisten dat het bruto nationaal product van China net zo groot is als het bedrag dat Amerikanen aan geneesmiddelen besteden. “De farmaceutische industrie is één van de machtigste industrieën in de wereld. Ze proberen elk stukje kruid in de Amazone te patenteren. En als dat niet lukt, zetten ze het op de lijst van verboden middelen. En weet je waarom Amerikanen zoveel medicijnen slikken? Omdat de doktoren eraan verdienen en de verzekering betaalt toch! Amerikanen hoeven en kunnen zelf niet meer nadenken. Op elk kopje koffie dat in de USA wordt verkocht, moet tegenwoordig de waarschuwing staan dat de koffie heet kan zijn. Anders wordt de restauranteigenaar ´gesued´ als iemand zijn tong verbrandt!”
Zijn tirade hield pas op toen wij in Huarina aankwamen, waar wij moesten overstappen op de bus naar Sorata. Wij konden ons geen groter verschil voorstellen tussen het land dat hij beschreef en Isla del Sol dat wij een dag ervoor verlaten hadden. Uit dit eiland in het Titicacameer zijn volgens pre-Inca religies de zon en de maan ontstaan. De bewoners worden er zo´n 120 jaar oud en leven alleen van wat Pachamama (Moeder Aarde) hen schenkt. Er groeit een kruid in overvloed dat volgens de bewoners goed is voor alle kwalen van keelpijn tot reuma. Je kan er lekkere thee van zetten.
Om van als zijn ellende af te zijn deed de ´nuclear engineer´ zich tijdens zijn reizen voor als Duitser. Toen wij uitstapten, bedankte hij ons voor het boeiende gesprek en sloot hij zijn monoloog af met de vraag of we al wisten dat die vrouwen hier onder hun vele rokken helemaal geen slipje dragen. Ik zei: “No, but we´re gonna check that out!”